Waardevol Cambodja
Voor het eerst sinds drie maanden parkeer ik mijn backpack voor een langere periode op één plek. Een plek waar ik eerder ben geweest, de straten van Siem Reap voelen snel vertrouwd en deze keer word ik vriendelijk verwelkomd bij Bun Kao Guesthouse, vernoemd naar de eigenaar Bun Kao. Gedurende een maand is dit mijn ‘thuis’, vanuit hier vertrek ik iedere ochtend naar Build your Future Today (BFT). BFT is op zo’n vijf a tien minuten lopen. Een maand geleden heb ik Sorn, de monnik ontmoet waardoor ik in aanraking kwam met deze vrijwilligers organisatie, waar ik mij voor in ga zetten.
Sedtha, de oprichter herkent mij gelukkig nog bij het weerzien. Ter introductie krijg ik nogmaals een presentatie waar BFT voor staat. Mijn eerste ontmoeting met Sedtha was bijzonder, maar wanneer ik zie waar hij zich voor inzet, besef ik dat ik op de juiste plek ben. BFT, is zoals de naam zegt, bezig met het realiseren van een mooie toekomst voor mensen zowel oud als jong die in moeilijke situatie zitten. Voornamelijk wordt er gericht op ouderloze kinderen, kinderen waarvan de ouders arm zijn en voor gezinnen in dorpen ver van de gebouwde stad Siem Reap. BFT helpt de kinderen door educatie te bieden in vorm van Engels, computertechnieken en sociale vaardigheden (tourisme). Hierbij komend helpt BFT lokale dorpen met het opbouwen van een zelfvoorzienende gemeenschap. ‘Kennis is hoop’ en ‘vrede is ontwikkeling’ is het motto om deze dorpen, gezinnen en kinderen te helpen. Door te helpen met het bouwen van huizen, scholen en toiletten en door kennis over te brengen over gezondheid, economie en vrede probeert BFT een ieder zelfvoorzienend te worden.
Op mijn officiële eerste dag ga ik direct op avontuur. Deze keer ga ik geen stekelige rots beklimmen of abseilen van een waterval, ik ga op pad met oud-monnik Vudthy en computer technicus Maneth. We zijn van plan om naar een afgelegen dorp, op ongeveer een uurtje rijden van Siem Reap, te gaan. Siem Reap lijkt een grote plaats, maar na de tien minuten is weinig te zien van deze ‘grote stad’ en belanden wij op één van de zanderige hobbelige wegen in een leegte van groene rijstvelden en prachtige natuur. Een stuk Cambodja wat voor de tourist onbereikbaar is. Aangekomen in de rimboe ontmoet ik een lokale familie die eerder door BFT is geholpen. Er is een huis gemaakt van lokale materialen en mijn opdracht is om deze volledig in maat te brengen en te optimaliseren zodat er in de toekomst aan de hand van tekeningen en foto’s precies hetzelfde huis gebouwd kan worden. Het is inmiddels een jaar geleden dat ik druk bezig was met mijn opleiding bouwkunde maar het voelt meteen vertrouwd. Het duurt nog even voordat ik aan mijn Master of Architecture begin, maar het begint nu weer te kriebelen.
Het is bijzonder om te zien waar deze mensen van leven, niet alleen is de woning kleiner dan de gemiddelde woonkamer in Nederland, in deze kleine ruimte wordt geslapen met de hele familie (inclusief oma en kinderen). Na dit project in detail opgemeten te hebben, lopen we verder naar de volgende locatie. Mijn hand wordt vast gepakt door een klein lokaal meisje, die vol zelfvertrouwen en een grote glimlach, helemaal niet bang is voor deze grote blanke westerling en meeloopt naar de volgende locatie. Op deze tweede locatie staat een pre-school en een toilet, die eveneens gebouwd zijn met hulp van BFT. Voordat deze twee gebouwen in tekening worden gebracht, krijgen wij een lokale maaltijd voorgeschoteld, pittig maar overheerlijk. Hier in de rimboe van Siem Reap is weinig te vinden, ondanks dit wordt er een heerlijke lunch voorgeschoteld en vermaken de lokale kinderen zich met zelf gemaakte speeltjes van takjes. Op deze pure locatie zijn geen tablets, mobieltjes, laptops of computers, het blijft bij het essentiële om te overleven. Voedsel zoals groente groeit overal om het huis, ’s nachts slaapt men onder de sterrenhemel en de kinderen krijgen les in de buitenlucht, puur natuur. Later die middag, wanneer wij terug rijden naar Siem Reap, besef ik wat voor luxe wij gewend zijn thuis in Nederland. Het Nederland waar wij ons vervelen terwijl een computer, tablet, mobiel en televisie in huis aanwezig is, waar wij lopen te zeuren als even het internet uitvalt of dat WhatsApp eruit ligt, eigenlijk zijn wij een ontzettende verwende samenleving.
Een voordeel van deze ‘verwende’ Westerse samenleving is dat men gelukkig bekend is met virusscanners en anti-spyware software. Hier in Siem Reap heeft men nog maar weinig kennis over deze kwaadaardige computerslopers. Een middag computer opschonen heeft als resultaat: acht virussen, honderd malware meldingen en in de duizend spyware objecten opgeschoond. Er lopen wat geniën rond bij BFT zoals Odom die medische, Bona de zakelijke en Terry de liefdadige Engels leraar maar een virusbestrijder hebben ze niet. Aan het einde van de middag word ik geïntroduceerd aan de klas waar ik samen met Vudthy en Sina de komende weken Engels les zal geven. In de eerste maanden van mijn reis heb ik vele waardevolle herinneringen, maar voor het eerst voel ik dat ik iets kan betekenen, ook al is het op kleine schaal. Het les geven is een ervaring op zich, de kinderen hier zijn ontzettend enthousiast en gemotiveerd om Engels te leren. Natuurlijk zien ze mij zo af en toe als klimtoestel en heb ik meerdere kinderen hangend aan mij voordat ik ze nieuwe woordjes in het Engels moet leren. De waardering is groot en ik ben zeer tevreden dat ik op mijn manier kan bijdragen aan de toekomst. De vier weken bij BFT heb ik van dichtbij een stuk van Cambodja gezien wat velen backpackers niet zullen zien, ik ben verder gekomen dan de Tempels van Angkor Wat of het nachtleven bij Mad Monkey. Educatie is voor de Westerse samenleving iets ontzettend normaal, waar sommigen jongeren het liefst in bed liggen in plaats van naar school te gaan, maar hier zijn ze ontzettend blij met de mogelijkheid om te studeren, het besef dat de toekomst hierdoor wordt bepaald is groter dan in Nederland. Het is natuurlijk een totaal andere wereld, maar in Nederland mogen wij vaker beseffen hoe mooi het is. Samen met de vrijwilligers heb ik hier aan een boek gewerkt met de gebouwen uitgewerkt en ben ik op lokale plaatsen geweest. Ik heb zelfs het geluk gehad om mee te gaan naar het begin van een vijftien-daagse ceremonie voor monniken.
Op zo’n drie a vier uur rijden van Siem Reap, leeft een kleine gemeenschap met een bijzondere tempel. Ondanks dat er maar vier auto’s/trucks rijden gaan er zo’n vijftig mensen mee naar dit gehucht. Het zit krap, maar na wat gepuzzel zijn vier auto’s gevuld met ongeveer vijfenveertig personen, de overgebleven personen vertrekken op de motor. Alsof veertig man nog niet genoeg was in vier auto’s moeten de dozen vol met voedsel meegenomen worden voor het festival. Pchum Ben is de naam van het festival en het staat in het teken om de monniken te voeden. Deze monniken zullen dagenlang zingen en hun respect uiten naar eerdere generaties van de aanwezige mensen.
‘Gordels om’ en ‘rode lichten’ staan niet in het woordenboek van een Cambodjaan. Ik heb vele ritten meegemaakt maar deze rit zal in de top vijf gevaarlijkste ritten komen. Drie uur lang hield ik mij stevig vast aan Sina en aan de rand van de truck, met hoge snelheden zat ik samen met twaalf lokale Cambodjanen in de open achterbak van een truck, op een steeds maar hobbeliger wordende, zanderige off-road weg.In eerste instantie dacht ik na een half uur gearriveerd te zijn, jammer genoeg werd alleen gestopt om de banden op te pompen en de benzine voorraad aan te vullen. Zwetend en heelhuids aangekomen op de locatie, werden de voorbereidingen gedaan voor het feest. In een claustrofobische hangmat of op een houten vloer zou ik de nacht doorbrengen. Voordat de ogen dicht gaan nemen de mannen een biertje met een lokale snack tot middernacht en probeer ik rond 01:00 mijn ogen te sluiten in de claustrofobische hangmat. Op dat moment weet ik niet dat over een paar uur de klokken geluid worden. Voordat ik sliep was het 02:00 en zo’n twee uur later, rond 04:00 werden wij wakker gemaakt voor het startsein van Pchum Ben. Ondanks mijn slaaptekort was het bijzonder mooi om Pchum Ben van zo dichtbij mee te maken. De monniken begonnen iets na 04:00 met zingen, waarna om 07:00 het ontbijt werd voorgeschoteld. Tussen het zingen door wandel ik met Sorn rond, die mij meer vertelt over het boeddhisme. Aan het einde van de middag vertrekken wij richting Siem Reap, waar ik moet oppassen dat ik niet in slaap val tijdens deze eeuwenlange rit, eenmaal aangekomen bij Bun Kao duik ik mijn bed in en wordt ik wakker op mijn vrije zaterdag.
Op mijn vrije dagen bezocht ik de marktjes van Siem Reap om de lokale delicatessen te proeven, hier kwam vaak terug op één plek waar de lekkerste vis verkocht wordt. Simpel geroosterd op een geïmproviseerde bbq, wat zout en kruiden erop, geserveerd op een bananenblad en smullen maar. Soms had ik geen idee wat ik bestelde en liet ik mij verassen, de ene keer had ik hier meer geluk mee dan de ander keer. Iets waar ik ook geluk mee gehad had is het ontmoeten van Marcin, een Poolse man, die inmiddels al een tijd in Siem Reap woont. Marcin heeft eveneens als ik een kamer bij Bun Kao, maar op mijn kamer liggen de kleren overhoop in mijn backpack, heeft hij zijn eigen kast ingericht, een eigen bureau, eigen verlichting, het leek een doorsnee woonkamer, je kon direct zien dat hij hier een tijdje ‘woont’. Al snel hoorde ik de plannen van Marcin om een eigen bar met daarbij behorende ‘lounge ruimte’ te maken bij Bun Kao. De aankomstruimte was momenteel niet uitnodigend, ondanks Bun Kao een zeer ondernemende en gastvrije man is. Na het horen van zijn plannen werd de ruimte direct op de schop genomen en werd het één en ander verplaatst om de ruimtelijke indeling te verbeteren. Om het tot een succesproject te laten worden moest er meer dan alleen de ruimte opnieuw indelen en opruimen, er moest ook geklust worden. In Poolse stijl werd voor het klussen begonnen met een Vodka gin-tonic met limoen. Gedurende de eerste weken kreeg de bar een nieuwe kleur, werd de constructie opnieuw geverfd en om het aanzicht te verfijnen werd er gedacht aan verlichting en muziekinstallatie. Het is zonde dat er van te voren geen foto is gemaakt, want het begon te lijken op een huis en tuin klus televisieprogramma. Vaak werd na het klussen in de avond een drankje gedaan in de betere tenten van Siem Reap. Als het ware had ik mijn eigen tour-guide aangezien Marcin maar al te goed wist waar de goede tenten te vinden waren. Marcin verruilde Bun Kao voor zijn eigen huisje in Siem Reap, waar ik na wat bezoekjes afscheid nam van deze ondernemende Pool, eveneens zwaaide ik een blije Bun Kao vaarwel.
Het was fijn om sinds tijden weer bezig te zijn met een project, of in dit geval twee verschillende projecten. Het reizen bevalt mij ontzettend goed maar na drie maanden kwam Siem Reap op het ideale moment. Als het ware was Siem Reap een overgang naar een nieuw deel van Azië, nadat ik bericht kreeg van mijn vrienden in Japan, de familie Sugita. In Noord-Vietnam heb ik deze familie ontmoet, en nadat ik een bericht stuur om mogelijk te verblijven bij hun in Japan krijg ik een enthousiaste reactie dat ik meer dan welkom ben. Mijn plan is om via Singapore naar China te reizen en uiteindelijk naar Japan zal vliegen, een nieuw Azië ligt voor mijn voeten. In stijl neem ik afscheid van Siem Reap en zing ik mijn weg naar Singapore in een lokale Karaoke bar met het BFT team, het was een fantastische onvergetelijke periode!
‘Never underestimate your ability to make someone else’s life better – even if you never know it.’ – Greg Louganis