Nihao 中华人民共和国

Voordat ik voet op het vaste land van China zet, stopt mijn vlucht in het holst van de nacht in Hong Kong. De laatste aansluiting naar het centrum is zojuist vertrokken en ik zoek naar een plek om mijn ogen te sluiten. Met de odor van Mac Donalds en Starbucks vind ik de blauwe bank waar ik mijn nacht op doorbreng, of beter gezegd een paar uurtjes slaap voordat ik in de eerste trein stap. Hong Kong en Singapore zijn twee totaal verschillende plekken, waar Hong Kong zich kenmerkt door haar donkerte en grauwe straten is Singapore de tegenhanger in de zin van strenge regels en schone straten. Mede door de donkerte en levendige grauwheid van Hong Kong voel ik mij meteen thuis in deze Chinese metropool. Achter elke hoek van de straat ligt een nieuw verhaal op de stoep. De levendigheid die in de straten te vinden is vloeit door tot diep in het gebouw zelf. Elektra winkels op zeven hoog, een nagelsalon op de dertiende verdieping of een restaurant op een tussenverdieping die te bereiken is via een roltrap, het is tekenend voor Hong Kong. 

Tussen de zakenmannen in dure pakken wurg ik met mijn backpack en een Holland shirt een weg door het ondergrondse netwerk van metro’s. Allereerst begint de zoektocht naar het hostel die zich ergens op een zevende verdieping boven een Louis Vuitton winkel bevindt. Het is fascinerend hoe hoogbouw optimaal gebruikt wordt, van de plint tot het dak bevat een diversiteit aan functies. Zo zit het bedrijf waar ik mijn visa aanvraag voor China op de elfde verdieping, het aanvragen van een visa kan je zelf met veel heisa doen bij de Chinese ambassade of je laat het door een bedrijf zoals FBT doen. Het scheelt voor mij in ieder geval veel tijd waardoor ik Hong Kong kan verkennen. In drie a vier dagen kan ik mijn paspoort inclusief stempel ophalen. In mijn Hong Kong dagen waren de protesten overal zichtbaar, maar het vernielen van de straten of geweld ben ik nergens tegen gekomen, het zijn vredevolle protesten tegen de vrijheid. Kort gezegd zijn de protesten tegen het huidige stemsysteem. De inwoners willen het democratisch recht hebben om op een eigen partij te stemmen. Alleen wilt het communistische China hier niet aan mee werken en geven zij een beperkt aanbod van politieke partijen waarop gestemd kan worden. De protesten bevinden zich verspreid over de hele stad, zo verandert het neon verlichte Nathan Road in een grote kampeerplaats waar protestanten in een tentje slapen en maken studenten hun huiswerk op het donkere asfalt.

Ontsnapt van de protesten stap ik een trein in die stijl omhoog naar het bekende uitzicht ‘The Peak’ gaat. Hoog boven de hoogste gebouwen, diep in de bergen ervaar je pas echt de immense hoogte van de skyscrapers van Hong Kong. Het is moeilijk te beseffen dat de afstand tussen mij, op The Peak en het thuisfront in Lisse bijna 10.000 kilometer is. Dat komt neer op totaal honderdduizend voetbalvelden achter elkaar neer gelegd. De nacht breekt langzamerhand aan waardoor het licht van de Skyline haar weerspiegeling in het water heeft gevonden. Eveneens als in Singapore speelt elke avond een spektakel van licht de hoofdrol op de skyline, na Gardens by the Bay heb ik hoge verwachtingen van de lasershow. Het voorspel van een ondergaande zon en een Hong Kong dat kleurrijk oplicht in de donkerte is veelbelovend, de lasershow hiertegen kon mijn hoge verwachtingen jammer genoeg niet waarmaken, hoogstwaarschijnlijk ben ik de afgelopen maanden iets te veel verwend.

Hong Kong is niet alleen hoogbouw en neon verlichte straten, op twee uur rijden ligt het vissersdorpje Tai-O. Het beeld van zakenlui in pak is veranderd in zomers gekleden vissers en overal hangt gedroogd vis. Op de houten vlonders en tussen de metalen huisjes kijk ik mijn ogen uit hoe dit dorpje zich staande houdt en zich weinig laat beïnvloeden door het grote Hong Kong. Het is als het ware een doolhof, waar ik mij maar al te graag in verdwaal. De volgende dag pak ik mijn backpack in en vertrek ik met mijn gestempelde paspoort naar China. Bij het ophalen staan een aantal Russen die eveneens China in willen, van de zes Russen worden er twee geweigerd om China in te gaan, waardoor een kleine twijfel in het hoofd van deze Nederlandse jongen schiet. Uiteindelijk bleek het stempeltje voor mij geen probleem te zijn en een paar uur later zit ik in de trein richting Guangzhou.

In mijn dagen voor China kreeg ik te horen dat China een totaal andere ervaring is dan elk ander land. Veel voorkomende ervaringen zijn dat niemand Engels spreekt, dat de Chinezen het meest vieze volk zijn en daarbij egocentrisch gedrag vertonen. Deze verhalen nam ik altijd met een korreltje zout, maar na mijn eerste uren op het vaste land in China is hier niets van gelogen. Op het moment dat ik de trein uitstap waan ik mij in de wereld die lijkt op Zweinstein, een grote chaos van mensen die een tovertaal spreken waar ik niets van begrijp, laat staan dat ik iets moet opmaken uit de symbolen. Mijn enige hoop ligt bij de ene Chinees die Engels spreekt, of in gebarentaal mij de weg kan wijzen. Ik zie het als een leuke uitdaging in deze nieuwe verbazingwekkende omgeving en zeg ik maar al te graag ‘Nihao’ tegen de Chinees. Zonder bevestiging of het de juiste bus is, neem ik de gok en stap in de bus met nr.17 op zijn voorkant. Aangezien mijn hostel maar drie stoppen verwijderd is van het treinstation is het altijd makkelijk terug te keren. Het hostel werd vrij snel gevonden, vanuit het hostel op de 21e verdieping was het beeld van Guangzhou goed te zien. Veel grijze massa’s, die allemaal op elkaar lijken, de schaal hoe groot deze Chinese stad en het aantal mensen die hier leven is onbesefbaar immens.

Guangzhou is voor mij de warming-up op een winterse morgen, de eerste aanraking is koud en ik kijk mijn ogen uit hoe de mensen hier leven. Oude volksbuurten vol levendigheid worden gesloopt en vervangen voor grote zakengebouwen. Alle nieuws websites en social media zoals Facebook, Twitter en Instagram zijn allen geblokkeerd om de Communistische macht te behouden, alles wordt gecensureerd en de regering bepaald wat er in het nieuws komt en op welke manier dit wordt overgebracht. De vieze gewoontes maken indruk, Chinezen die overal rochelen, vuilniszakken die geleegd worden op de straat maar het meest indrukwekkende beeld komt van een klein jongetje. De kleine man loopt in een blauw stoffen trainingsbroekje en houdt de hand vast van haar moeder, aan het einde van de straat is alleen het donkere silhouet zichtbaar maar wanneer het licht van de lantaarnpalen hun beide lichamen raakt staan zij stil. Een flap aan de achterkant van de trainingsbroek wordt omhoog gehouden, waarna het jongetje met blote billen gehurkt gaat op de stoep, de verdere invulling laat ik achterwegen, zonder om te kijken loopt moeder met haar kind weg zonder warme handen van een hondenpoepzakje.

Het is een korte warming-up want snel besluit ik een treinticket naar Shanghai te bemachtigen, met enig probleem. De treinreis naar Shanghai duurt zo’n zeventien uur en ik heb de keuze uit drie verschillende soorten tickets die bestaan uit een luxe bed, een hard bed of een zitplaats. Jammer genoeg zijn al deze tickets uitverkocht, waardoor ik op een bijzondere manier naar Shanghai reis. Ik koop voor een prikkie een ‘4e klasse’ treinticket, een ticket zonder zit- of slaapplaatsen en bereid mij voor op het ergste. Wanneer de de deuren open gaan voor de treinen breekt een chaos uit, waar Chinezen rennend naar de coupé gaan dat op hun ticket staat. Instinctief ren ik mee met de menigte, wat achteraf een goede keuze blijkt te zijn. Eenmaal in de coupé zoeken de kenners de ruimte tussen de coupés in, waar snel een plek wordt opgeëist. Zeventien uur lang zit ik op de grond tussen de lokale Chinezen en uitgedoofde sigaretten, waar ik mijn reisverhalen deel via twee studenten die Engels spreken en het vertalen voor de groep Chinezen om mij heen. Wederzijds krijg ik de communistische invloeden van de ‘gehersenspoelde’ Chinezen te horen. Als voorbeeld neem ik de protesten in Hong Kong die door de Chinese regering via media als een nationale feestdag worden beschouwd, het is slechts één van de vele voorbeelden die de lokale geïndoctrineerde Chinees gelooft, hij weet niet beter. Het communisme spat er vanaf, zeker wanneer ik de uitleg van een lokale boer aanhoor waarom hij niet buiten China werkt. In zijn antwoord laat hij blijken hoe superieur de Chinezen zijn ten opzichte van de rest van de wereld en wanneer zij in Nederland zouden werken alle banen zullen afpakken en niets voor ons overblijft. Het is een bijzondere treinrit waar ik de kant van de lokale Chinees te zien en horen krijg. In de zeventien uur val ik zo af en toe in slaap waar ik mijn backpack als kussen gebruik, alles behalve comfortabel.

Tussen Shanghai en Guangzhou is een groot verschil. Ondanks de verschillen vertonen beide steden de overeenkomst van de schaal van een Chinese stad. Hierin is Shanghai de moderne voorloper van Guangzhou, in Shanghai wordt immers ‘meer’ Engels gesproken, zijn de Westerse invloeden direct zichtbaar en loopt alles iets meer georganiseerd. Het hostel waar ik incheck zit vol studenten zowel uit China als internationale studenten. Het is voor een student in China goedkoper om in een hostel te overnachten, hier ontmoet ik Duitser Christopher en Egyptenaar Andrew. Christopher is een internationale student en kent de juiste plekken voor ontbijt en avondeten. In Shanghai kom ik in aanraking met de lekkernijen zoals dumplings, gestoofd vlees en Cha siu bao. Cha siu bao is overgewaaid naar Nederland maar is qua naam een metamorfose ondergaan. In het Engels heet het ‘Chinese Bun’, maar in Nederland kennen wij ‘Cha siu bao’ beter als broodje bapao, wat een tautologie is aangezien ‘pao’ in het Chinees broodje betekent, ‘Broodje BaBroodje’.

In Shanghai is de Champions League ontzettend populair, zo populair dat een aantal Chinezen het langer volhouden dan ik. Ajax speelt die nacht tegen Barcelona en Christopher volgt de Duitse clubs, drie schermen staan aan, maar bij rust rond 04:00 middernacht bij een achterstand van Ajax moest ik het loodje leggen.

De volgende ochtend neem ik een uitstapje naar Suzhou, even weg van de grote steden en opzoek naar het rustieke China, voor Chinese begrippen. Ondanks dat Suzhou gezien wordt als kleine stad, heeft het ruim twee miljoen inwoners. Shanghai de grootste stad van China heeft ruim drieëntwintig miljoen inwoners. Suzhou staat bekend om haar kanalen, bruggen en siertuinen. Ondanks de kou en het natte weer vermaak ik mij in Suzhou en zie ik een andere kant van China wat niet getekend is door hoogbouw en industrie. Suzhou is het voorgerecht van de Chinese cultuur en op het menu staat Beijing als hoofdgerecht. Deze keer reis ik gelukkig geen vierde klasse en heb ik een treinticket met een eigen stoel voordat ik Beijing bereik. Natuurlijk wilt de toerist bij het raam zitten voor fotokiekjes, maar eigenlijk is het een smoes zodat ik het raam kan gebruiken als kussen om de nodige uurtjes slaap te pakken in de trein.

Beijing bruist van het traditionele Chinese leven, voor het eerst heb ik het gevoel de cultuur van de Chinezen te voelen op straat. Levendige straten met rode lampionnen die in de avond oplichten en de traditionele gebouwen. In deze straten ben ik op zoek naar het hostel, de batterij van mijn mobiel heeft het begeven waardoor ik op mijn intuïtie moet vertrouwen en hetgeen wat ik eerder op de dag heb gelezen over hoe ik het hostel bereik. Wonder boven wonder vind ik het hostel in één keer waar ik kennis maak met een groep Duitse studenten en een Canadees. Later die avond onder het genot van een lokaal gebrouwen biertje krijgt één van de Duitser via de welbekende Tinder app een bericht van een Chinese dame die ons gratis entree naar de VIP-clubs van Beijing belooft. Voordat een dansje wordt gewaagd in de VIP-clubs van Beijing belanden wij in een café, dat te vergelijken is met café ‘het Vierkant’. Het bijzondere in dit café is dat onze jeugdheld van Jackass, Johnny Knoxville aan de bar zit. De verleiding om een foto en een klein praatje met deze waaghals te maken konden wij niet weerstaan, waarna wij horen waarom Johnny in Beijing is. Samen met Jackie Chan zijn ze bezig een nieuwe film te ontwikkelen onder de naam Skiptrace. Hierna wordt de nacht vervolgt in één van de VIP-clubs, wat een bijzondere kijk in het Chinese nachtleven geeft. In plaats van een dansvloer vol met hardgaande Chinezen blijkt iedereen zijn eigen tafel te hebben. Op de ene tafel staat een nog duurdere fles alcohol dan op de andere tafel. Het is vooral zien en gezien worden en op het moment wanneer de Chinese Beyonce optreedt verwacht je een losgaand publiek maar keert iedereen haar de rug toe vanwege de zoveelste selfie die gemaakt moet worden, oftewel het Chinese nachtleven.

De volgende ochtend staat een onvergetelijk avontuur voor de deur. Vroeg in de ochtend gaat de wekker, om 06:00 stappen wij het ondergrondse netwerk van Beijing in. Vijf Europeanen op All-stars en vans waar de zool het laatste verbindend element van de schoen is en een hyperactieve Canadees in hiking-gear en bergschoenen. Onvoorbereid hebben de Duitsers een adres gekregen van een mede student naar een prachtig stuk off-road van de Chinese muur. Allereerst brengt de metro ons naar een busstation aan de buitenkant van Beijing, waarna wij twee uur doorbrengen in een shuttle bus richting een plaatsje in de Mutianyu vallei, de allerlaatste horde is een privé taxi die ons verderop in deze vallei brengt naar het kleine plaatsje Buzi. De taxi-chauffeur waarschuwt ons dat het een flink stuk klimmen en gevaarlijk kan zijn, waarna het een lange tijd zal duren voordat wij in een toeristisch dorpje komen. Als zes jonge honden verwachten wij dat dit avontuur voor ons geen probleem is, en gaan er vanuit dat Chinezen met korte benen hier een stuk langer over doen, een simpele gedachte. Met een grote lach lopen wij voorbij het eerste blauwe waarschuwingsbord met de tekst zowel in het Chinees als in het Engels : ‘This section of the Great Wall is not open to the public’. Niet veel later staat een ander blauw bord met de tekst: ‘Caution! Area Prone to Rockfall Hazards’ en een omroeppaal die in het Chinees hoogstwaarschijnlijk waarschuwt voor het gebied dat voor ons ligt. In een Lord of the Rings landschap brengen wij als het ware de ring naar Mordor met de duistere kant van de bergen. Vallende rotsen waar alleen één voor één naar boven geklommen kan worden, stijle stukken rots waar de grond onder je vandaan slipt en dat voor drie uur lang voordat de eerste kenmerken van de Chinese muur zichtbaar zijn. Een flinke klim die veelal stijgt maar zo af en toe daalt, eenmaal aangekomen op de verwoeste muur is het uitzicht fantastisch en dat zonder toeristen. Op dit moment is het rond 12:00 en weten wij dat er nog een flinke tocht voor ons ligt vol gevaarlijke hordes, waar één van de Duitser op het punt staat een alarmlijn te bellen voor een helikopter vanwege zijn hoogtevrees. Incomplete paden van niet breder dan dertig centimeter met aan de ene kant een stijle rotswand en aan de andere kant kijk je niet vanwege het diepe ravijn. Het duurt zo’n drie uur voordat wij de eerste tekenen van leven weer zien in de verte. Langs ruïnes en via houten geïmproviseerde trappen kruizen onze paden met een Chinees, die ons jammer genoeg niet kan vertellen hoe ver het eerst volgende dorp is vanwege de taalbarrière. Aan zijn grote backpack te zien, is deze Chinees beter voorbereid dan wij zijn. Rond het einde van de middag verandert de verwoeste Chinese muur met losliggende stenen, onbegaanbare delen en stukken waar natuur de overhand heeft in een makkelijker beloopbaar deel en zien wij de eerste toeristen. De Chinese muur heeft een transformatie ondergaan waar de vele toeristen zich veiliger bij voelen en bereiken wij de figuurlijke Gandalf, die zich omdraait en ons verbijsterend aan kijkt. Naast hem staat een bord met daarop ‘No tourist section, Please donot pass’, het had zo de scene kunnen zijn waar deze grijze tovenaar schreeuwt ‘You shall not pass!’

, wij eigenwijze toeristen! Veel toeristen die de Chinese muur van de andere kant betreden bereiken dit punt buiten adem alsof de marathon van New York is afgelegd, hierin geven wij de blik dat het verstandig is om niet verder te gaan, wij weten uit ervaring wat voor wereld zich daar afspeelt. Het is een grote opluchting wanneer wij eenmaal in de bus zitten richting Beijing.

Afsluitend in Beijing wordt er in stijl Peking eend gegeten bij een van de betere restaurants, waar een wachtrij van een uur normaal is. Bestrijd ik de kou door een extra lange broek en warme trui te kopen aangezien de temperaturen Nederlandse trekjes vertonen. Neem ik een kijkje in de verboden stad, die helemaal niet verboden is voor de toerist en bezoek ik het werk van grote architecten zoals Steven Holl en Rem Koolhaas voordat ik door de grootste smog-laag (461 op de meter terwijl in Nederland 60 het maximum is) naar Japan vlieg. Het is slechts een greep van mijn avonturen in dit bijzondere land genaamd China. Zài jiàn!